خساست عاطفی یا اقتصاد نوازشی چیست؟
نوازش در تحلیل رفتار متقابل (TA) به معنی به رسمیت شناخته شدن است که برای بقای فیزیکی و روانی ما ضرورت دارد. به عبارت دیگر توجه به حضور ما بصورت کلامی یا غیرکلامی نوازش معنا می شود مانند نگاه کردن، لبخند زدن، سلام کردن، تشکر و تمجید کردن، در آغوش گرفتن (مثبت)، کتک زدن (منفی) و بسیاری دیگر.
اگر هر یک از موارد زیر در مورد شما صدق می کند ممکن است دچار خساست عاطفی (اقتصاد نوازشی) باشید. خساست از این بابت که وقتی می توانیم نوازش بدهیم و حال کسی را خوب کنیم این کار را نمی کنیم و از طرفی وقتی کسی نوازش به ما می دهد که می تواند حال ما را بهتر کند، نمی پذیریم و آنرا رد می کنیم. گاهی نوازشهایی هستند که برای ما بار منفی دارند و زمانی که دیگری آن نوازش را به ما می دهد، آن را رد نمی کنیم و می پذیریم و شاید مدتی بعد حالمان بد شود. وقتی نیاز به حضور، همراهی یا همدلی کسی داریم انقدر نمی گوییم و منتظر می شویم تا خودشان بفهمند. حتی در خلوت نیز به خودمان تایید، محبت و نوازشی که لایقش هستیم را نمی دهیم.
1- زمانی که می خواهید و می توانید نوازش بدهید، این کار را نکنید.
2- زمانی که نیاز به نوازش دارید، آن را از دیگران طلب نکنید.
3- نوازش هایی که دوست دارید، اگر دیگران به شما دادند قبول نکنید.
4- نوازش هایی که دوست ندارید و نمی خواهید را رد نکنید.
5- به خودتان نوازش ندهید.
مثال:
- چه کت قشنگی داری……… نه بابا خیلی ارزون خریدمش
- چقدر غذاتون خوشمزه شده…….. شما که اصلا غذا نخوردید حتما خوشتون نیمده
- واقعا عالی گیتار می زنی ……… اینطوریام که میگی نیست، بقیه چون نت های اشتباهمو نمی فهمن خوششون میاد
جالب اینجاست که تمام پنج الگوی بالا را می توان اصلاح کرد و یکی از بخش هایی که باید مورد توجه قرار گیرد، باورهای فردی و فرهنگی ما نسبت به این موارد می باشد.
اگر نوازش نشوی، مخت می‌پكد.
“اریک برن”